Πολλοί μάγειρες στην κουζίνα Αντιθέτως

Αυτές οι κοινωνικές επιχειρήσεις χρησιμοποιούν το καλό φαγητό για να μεταμορφώσουν ζωές.

Η μοναδική προϋπόθεση για να πάρεις αυτή τη δουλειά: Ξέρεις πώς να βράσεις ένα αυγό;

Το εστιατόριο «Σχεδία Home», που άνοιξε τις πόρτες του στην Αθήνα το καλοκαίρι του 2019, αποδεικνύει ότι η προϋπηρεσία δεν χρειάζεται να αποτελεί εμπόδιο στις ευκαιρίες απασχόλησης, και ότι το εκλεπτυσμένο φαγητό δε χρειάζεται να είναι «δήθεν». Ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας, χωρίς καμία προηγούμενη εμπειρία στον χώρο της εστίασης (με μοναδική προϋπόθεση όντως να ξέρουν πώς να βράσουν ένα αυγό) προετοιμάζουν καθημερινά το μενού που έχει επιμεληθεί ο Λευτέρης Λαζάρου, ο πρώτος Έλληνας σεφ που βραβεύτηκε με αστέρι Michelin.

Το Σχεδία Home είναι μια πρωτοβουλία του Περιοδικού Δρόμου «Σχεδία», το οποίο πωλείται από ανέργους και άστεγους κατοίκους της Αθήνας. Το καφέ-μπαρ-εστιατόριο λειτουργεί και ως γκαλερί, για αντικείμενα τέχνης που δημιουργήθηκαν χρησιμοποιώντας εναπομείναντα τεύχη του περιοδικού –από αμπαζούρ, μέχρι μπολ και διακοσμητικά στολίδια– και ως αφετηρία για τις «Αόρατες Διαδρομές» του οργανισμού στην Αθήνα.

Αν και η αποστολή της παροχής ευκαιριών για απασχόληση και κοινωνική πρόοδο είναι θεμελιώδους σημασίας για το «Σχεδία Home», ο στόχος του οργανισμού είναι ο κόσμος να επισκέπτεται το εστιατόριο, απλά και μόνο επειδή το φαγητό είναι πεντανόστιμο.

Το ίδιο ισχύει και για το εστιατόριο «É Um Restaurante» στη Λισαβόνα, όπως μαρτυρά και το όνομά του, το οποίο σημαίνει «Είναι ένα Εστιατόριο». Είναι μία κοινωνική επιχείρηση που επιδιώκει να προσφέρει ευκαιρίες σε όσους εργάζονται εκεί, αλλά, πρώτα απ’ όλα, είναι ένα εστιατόριο!

Τα μέλη του προσωπικού του «É Um Restaurante», το οποίο άνοιξε το φθινόπωρο του 2019, σερβίροντας ένα μενού που σχεδιάστηκε από τον Βραζιλιάνο σεφ Nuno Bergonse, έχουν όλοι προσωπική γνώση του τι σημαίνει να είναι κανείς άστεγος. Το εστιατόριο αποτελεί ένα πρόγραμμα του Crescer Na Maior - Associação de Intervenção Comunitária, ενός οργανισμού που εργάζεται για την ενσωμάτωση ευάλωτων πληθυσμών στις κοινότητές τους, μεταξύ άλλων μέσω των ευκαιριών απασχόλησης και κοινωνικών δραστηριοτήτων όπως η εστίαση.

Το πρόγραμμα «Women & Top Chefs», στη Γαλλία, επίσης επιδιώκει να ανοίξει μονοπάτια για την κοινωνική πρόοδο μέσω του φαγητού, και του απροσδόκητου κλάδου της υψηλής κουζίνας, αλλά το κάνει μέσα από ένα μοντέλο που βασίζεται στην εκπαίδευση. Κάθε χρόνο, 12 γυναίκες αποκτούν τα κατάλληλα εργαλεία για να εξασφαλίσουν την οικονομική τους ανεξαρτησία, μέσα από την εμπειρία τους δίπλα σε σεφ ορισμένων από τα καλύτερα εστιατόρια, ενώ παράλληλα έχουν πρόσβαση σε συμβουλευτική υποστήριξη για την αναζήτηση στέγης και την παροχή φροντίδας των παιδιών τους.

Το πρόγραμμα, το οποίο υλοποιεί ο οργανισμός La Table de Cana του Association Départ, αποτελεί δημιούργημα του πολυβραβευμένου με αστέρια Michelin σεφ, Alain Ducasse. Έπειτα από την ίδρυσή του στη Μασσαλία, έχει ήδη επεκταθεί στο Μπορντό, στο Μονπελιέ, στη Νίκαια, στο Παρίσι, στην Pays d’Arles, και στο Στρασβούργο.

Σύμφωνα με τον οργανισμό, το ένα τέταρτο των αποφοίτων του προγράμματος ξεκινά τη δική του επιχείρηση στον κλάδο της εστίασης. Μία απόφοιτος, η Mejda Al-Ibrahim ήταν μηχανικός στο επάγγελμα. Ωστόσο, όταν η οικογένειά της έφυγε από τη Συρία για να αναζητήσει άσυλο στη Γαλλία, η Mejda υπέβαλε αίτηση συμμετοχής στο Women & Top Chefs. Μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος μαζί με την οικογένειά της άνοιξαν, το 2017 στη Μασσαλία, το δικό τους εστιατόριο, που ονομάζεται Ashourya.

Τα τελευταία χρόνια, το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) έχει υποστηρίξει αυτά και πολλά άλλα κοινωνικά προγράμματα με βάση το φαγητό και την εστίαση, όπως το μαγειρικό πρόγραμμα κατάρτισης του οργανισμού Hot Bread Kitchen στη Νέα Υόρκη και τις δραστηριότητες του εστιατορίου - σχολείου του Asociación Cultural Norte Joven στη Μαδρίτη. Καθώς το φαγητό είναι θεμελιώδους και καθολικής σημασίας, πολλοί άλλοι δωρεοδόχοι οργανισμοί του ΙΣΝ υποστηρίζουν –άμεσα ή έμμεσα– κοινωνικές επιχειρήσεις που βασίζονται στο φαγητό, στα τρόφιμα και στην εστίαση, από το πρόγραμμα Νέα Γεωργία για τη Νέα Γενιά, υπό την καθοδήγηση του Πανεπιστημίου Rutgers, μέχρι το International Rescue Committee.

Ζητήσαμε από το «Σχεδία Home», το «É Um Restaurante», και το «Women & Top Chefs» να μοιραστούν μαζί μας μία αγαπημένη γιορτινή συνταγή από το δικό τους κομμάτι του πλανήτη. Μπορεί οι συνταγές αυτές να είναι λίγο πιο περίπλοκες από το βράσιμο ενός αυγού, αλλά σας εγγυόμαστε ότι είναι πολύ πιο νόστιμες. Καλή απόλαυση!

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *